Wyłączenia OZE i ujemne ceny prądu w majówkę

Wyłączenia OZE spowodowane nadmierną produkcją energii to coraz częściej spotykane zjawisko w Polsce. Polskie Sieci Energetyczne w komunikacie informują, że w dniach 1-5 maja i 9 maja wydały polecenie zaniżenia wytwarzania energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych, a 1, 2 i 5 maja w farmach wiatrowych. Nadwyżka produkcji energii powoduje ujemne ceny prądu – 01.05 o godzinie 14:00 było to nawet - 123,26 zł za MWh.

Rekordy produkcji a wyłączenia Odnawialnych Źródeł Energii

Słoneczna pogoda nie tylko pozytywnie wpłynęła na udany wypoczynek wielu Polaków - właściciele instalacji fotowoltaicznych mogli cieszyć się bardzo wysoką produkcją energii elektrycznej z PV. Niestety, duża jej część przepadła. Z uwagi na ograniczone zapotrzebowanie na energię w dni wolne, doszło do konieczności odłączenia niektórych instalacji PV, co skutkowało kolejną stratą elektryczności. W ubiegłym miesiącu, podczas okresu świątecznego, nie wykorzystano ponad 13,000 MWh energii. Ponadto, z powodu nadchodzącej słonecznej pogody, oczekuje się dalszych wyłączeń instalacji fotowoltaicznych.

Dlaczego PSE ogranicza produkcję energii z OZE?

W Polsce wyłączenie turbiny wiatrowej czy elektrowni fotowoltaicznej jest prostsze niż wyłączenie elektrowni konwencjonalnej, która po ponownym uruchomieniu potrzebuje czasu, aby osiągnąć pełną wydajność. Dlatego operator sieci wysyła nadwyżki energii za granicę, a resztę ,,spisuje na straty”. Energetyka odnawialna jest bardziej elastyczna, co stanowi jej dużą zaletę. Znaczące zwiększenie elastyczności w systemie elektroenergetycznym stanowi klucz do zachowania stabilności oraz redukcji strat energii. Wiąże się to ze usprawnieniem systemu energetycznego, modernizacją elektrowni węglowych, wprowadzeniem wydajniejszej technologii, rozwinięciem sieci energetycznych czy budową magazynów energii.

Lato pełne wyłączeń OZE?

Należy zaznaczyć, że już od początku roku 2024 straciliśmy niemal 32,000 MWh energii. Takich dni, kiedy energia nie została wykorzystana, mieliśmy już w tym roku wiele, a codziennie przecież „dzień staje się coraz dłuższy” – w końcu nie mamy jeszcze astronomicznego lata. Aby doszło do wyłączeń OZE od sieci energetycznych muszą zostać spełnione pewne warunki:

1. Bardzo duża produkcja (nadprodukcja) energii z fotowoltaiki (słoneczna pogoda).
2. Istotna produkcja energii z elektrowni wiatrowych - wietrzna i słoneczna pogoda maksymalizują produkcję energii z OZE.
3. Bardzo niskie zapotrzebowanie na moc połączone z przeszacowaniem prognoz zużycia i produkcji (np. zmiany wakacyjnego turnusu i słoneczny, upalny weekend).

Rekompensaty dla producentów energii z OZE

W ostatnim komunikacie PSE ogłoszono, że z powodu nadmiaru energii w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE) i potrzeby przywrócenia jego zdolności regulacyjnych, wprowadzone zostaną nierynkowe ograniczenia w produkcji energii przez źródła fotowoltaiczne. Powodem tych działań są ujemne ceny prądu. Właściciele instalacji, których produkcja energetyczna została ograniczona, mają prawo do rekompensaty. Operator podejmuje takie działania tylko wtedy, gdy inne metody zbilansowania systemu energetycznego zawiodą i gdy sprzedaż nadwyżek energii za granicę nie jest ekonomicznie uzasadniona.

Ujemne ceny prądu – jak wpływają na prosumenta?

Wraz z rosnącym udziałem odnawialnych źródeł energii i wyłączaniem tradycyjnych elektrowni, coraz częściej mogą pojawiać się ceny ujemne na rynku energii. Prosumenci mogą zauważyć te zmiany w swoich rozliczeniach za prąd. Osoby, które zdążyły przyłączyć swoje źródło OZE do sieci w starym systemie rozliczania (net-metering) nie muszą martwić się wahaniami cen na rynku. Użytkownicy korzystający z systemu net-billing, gdzie energię wymienia się według ceny rynkowej a nie jej wyprodukowanej ilości, są w gorszej sytuacji. Sprzedaż energii zależy w tym przypadku od jej średniej ceny z poprzedniego miesiąca, więc ujemne ceny wpływają negatywnie na końcowe rozliczenie z operatorem i skutkują stratami finansowymi u prosumentów.

Ustawa o OZE zawiera zapisy, które pozwalają prosumentom zabezpieczyć się przed ujemnymi cenami energii. W takich przypadkach, rozliczenia prosumenta odbywają się, jak gdyby ceny były zerowe. Alternatywnie, można czasowo odłączyć instalację od sieci. Rozwiązaniem może być też inwestycja w magazyn energii i autokonsumpcja – nadwyżkę energii można zużyć, bądź zmagazynować ją na czas zwiększonego zapotrzebowania na energię.